Ужо ў мінулым годзе хацеў з’ездзіць у паўночную сталіцу, каб на свае вочы пабачыць Дзень вулічных музыкаў. Але даехаў толькі на гэты раз. За некалькі тыдняў спрабаваў зарэгістравацца, але ўсё марна. Закрадаліся здрадніцкія сумневы. Будзе – не будзе? Ехаць – не ехаць? Адзінае, што пераконвала ў тым, што фэст усё ж адбудзецца, – гэта яго прысутнасць у календары віленскіх падзей на май 2011-га. Ды, зрэшты, выходныя ў Вільні ў любым разе былі б бяспройгрышным варыянтам адпачынку. Таму, захапіўшы з сабой парасонік, з гітаркай за плячыма, рушылі беларусы на колішнюю сваю сталіцу а сёмай раніцы. Вядома ж, аўтаспынам. Як у старыя добрыя 70-я.
Да павароту на Ашмяны не шчасціць. Бяруць слаба. Плюс бязлітасны вецер з імжой, які ламае парасон. Але на наступным адрэзку дарогі – поспех надзвычайны. Нас падбірае літоўскі бізнэсмен, які працуе ў Беларусі. На даражэзнай іншамарцы пралятаем абсягі каля роднага Крэва, скокам скочым ад Ашмян да мяжы і ў імгненне вока пераскокваем яе разам з кіламетровай чаргой іншых легкавушак (вадзіцель толькі спыніўся на хвілю, каб паказаць нейкую чароўную паперку памежнікам). Затым ён перадае нас свайму сябру, якога паспеў заўважыць на выездзе, – таксама літоўскаму бізнэсмену, з выдатным пачуццём гумару. За 15 хвілін наш новы кіроўца жартуючы прызямляе нас дзесь у квадраце Бернардынскай і Замкавай. Караценькую размоўку-знаёмства падсумоўвае словамі «працаваць лепей у Мінску, а жыць – у Вільні» і адпраўляе нас на фэст: «Ідзіце, весяліце гэтых літоўцаў!» Ідзем. Але пакуль не весяліць, а весяліцца. Хочам паглядзець на іншых.
Першыя, хто трапляецца на вочы, – гурт каталіцкай моладзі каля касцёлу св. Тэрэзы (гэта у прамым сэнсе ў 100 кроках ад Вострае брамы, каля Свята-Духава праваслаўнага манастыра). Проста вынеслі апаратуру з касцёла, спяваюць, граюць і таньчаць настолькі натхнёна, што хачу ім кінуць пятак з Пагоняй. Але кідаю адзін літ – маўляў, яшчэ ж цэлы фэст наперадзе! Панакідаюся! Потым шкадаваў, бо лепей за іх нікога не бачыў. Але гэта не значыць, што больш не было на што глядзець.
З аналітычным поглядам блукаем па вуліцах і завулках. Музыкаў насамрэч шмат. Хтосьці – з невялікай электрычнай падгучкай, хтосьці – акустычнай, а хтосьці (з большага рок-гурты) – з поўным наборам апаратуры. Часам гэта напружвае, бо гурты глушаць адзін аднаго: хто гучней – той і круцей? Адчуваюцца арганізатарскія недапрацоўкі. Але агульны тонус свята не дае смуткаваць. Зрэшты, дзе той дождж з ветрам, які ламае парасоны? У Вільні – прабіваецца сонца. Відаць, анёлы, што кружаць па-над Вільняй, таксама хочуць паслухаць маладзёвыя спевы.
А яблыку няма дзе ўпасці. Бліжэй да Ратушнай плошчы музыкі і гурты размешчаны ледзь не ў метры адзін ад аднаго. Рок-н-рол ад вясёлых 50-гадовых дзядзек, джамбейныя афрыканскія рытмы ад некалькіх маладзёвых тусовак, струнны квартэт з класічнымі творамі – літаральна ўсе стылі і кірункі музыкі. Чаруе атмасфера. Для кожнага гурта, музы?кі – знаходзіцца свой слухач. Нават самотныя барды з акустычнай гітарай, заглушаныя «электрычнымі» суседзямі, – і тыя знаходзяць сваю ўдзячную аўдыторыю: мінакі спыняюцца каля іх і цярпліва ўслухоўваюцца.
Каля Пятніцкай царквы (на Замкавай вуліцы) свае таленты дэманструюць дзеці. Разам з іх мамамі мінакі застываюць у замілаванні ад таго, як хлопчык-скрыпач да канца дайграе? якоесь хатняе практыкаванне...
Але мы ідзем далей. Тым больш што карта фэсту, якую нам урачыста ўручылі валанцёры на вуліцы, сведчыць, што мы абыйшлі бадай толькі мізэрную часцінку ўсяго, што можна ўбачыць. Адразу зміраемся, што ўсё не ўбачым. Ідзем па інтуіцыі.
Дзесьці паміж Дамініканскай і св. Ігнацыя, на балконе аднаго з дамоў у вузкім завулку абаснаваўся дзіджэй-электроншчык. Нязмушана паліць і арыгінальна міксуе сучасныя рытмы, гукі, фрагменты песенек з савецкіх мультфільмаў. Унізе на вуліцы слухачы ловяць гэтую гукавую электронную плынь, седзячы за столікамі кавярні.
На праспекце Гедыміна – акрамя музыкаў і гуртоў – палаткі рамеснікаў з усёй Літвы: святкуюцца т.зв. «дні Еўропы». Вельмі нагадвае віленскі штогадовы кірмаш «Казюкі». Пахі ад катлоў так і вабяць... Але, памятаючы пра ўласны золатавалютны запас, рушым цвёрдай хадой далей. Да Кафедральнай плошчы – той самай, дзе стаіць гара Гедыміна. Зноў нас абдае кактэйлем гукаў, эмоцый, танцаў, жартаў... Па цэнтры плошчы боўтаюцца блазны на хадулях (ох, як мне ўзгадаўся наш мінскі тэатр «Інжэст»!), граюць на тым, што трапіцца пад руку, і нахабна выпрошваюць манеты ў гледачоў з дапамогай капялюша, прымацаванага да доўгай палкі. Аддаю ім пятак, бо выглядаюць шыкоўна. Яшчэ некалькі старых вулачак і ціхіх дворыкаў, якія таксама цалкам згубілі ў гэты дзень сваю цішыню і таямніцу: музыкі граюць і там, і публіка іх знаходзіць. Горад віруе ў няўрымслівым карнавале.
Але надыходзіць час адпачынку! На лужайцы смакуем мясцовы портэр (і ўсё-ткі наш саладзейшы!) ды з беларускім салкам. Задаволеныя жыццём, вызначаем наступны маршрут. Побач – знакамітая Зарачанская Рэспубліка, або Ужупіс, квартал віленскай нефармальнай культуры. Сёння тут змагаюцца за незалежнасць Тыбету – музыкі граюць на гонгах пад рытмы этнічных барабанаў...
Што ж, на іншых паглядзелі – хочацца сказаць прывітальнае слова і ад Беларусі. Дзяўчына-валанцёр на маё пытанне – «ці можна граць без папярэдняй рэгістрацыі» – толькі шырока расплюшчвае вочы: «Так! Дзе вам заўгодна!» (верагодна, рэгістрацыя была патрэбна толькі для фармавання карты фестывалю).
Раман АБРАМЧУК, вандроўны шансанье
Працяг чытайце у №19 (802) газеты "Турызм і адпачынак"